NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
64 - (1419) حدثني
عبيدالله بن
عمر بن ميسرة
القواريري. حدثنا
خالد بن
الحارث. حدثنا
هشام عن يحيى
بن أبي كثير.
حدثنا أبو
سلمة. حدثنا
أبو هريرة ؛
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال:
"لا
تنكح الأيم
حتى تستأمر.
ولا
تنكح البكر
حتى تستأذن"
قالوا: يا
رسول الله !
وكيف إذنها ؟
قال " أن تسكت".
[ش
(لا تنكح
الأيم) قال
العلماء:
الأيم، هنا،
الثيب. (حتى
تستأمر) أي
تستشار].
{64}
Bana Ubeydullah b. Ömer
b, Meyserete'I-Navârîri rivayet etti (Dediki): Bize Hâlid b. Haris rivayet
etti. (Dediki): Bize Hişâm. Yahya b. Ebî Kesir'den rivayet etti. (Demişki):
Bize Ebu Seleme rivayet etti. (Dediki): Bize Ebu Hureyre rivayet eylediki. Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Dul kadın kendisiyle
istişare edilmedikçe nikâh edilemez. Kız da kendisinden izin alınmadıkça nikâh
olunamaz.» buyurmuşlar. Ashâb :
— Yâ Resulallah! Onun
izni nasıl olur? demişler.Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellenı) :
«Susmasıdır»
buyurmuşlar.
(1419) وحدثني
زهير بن حرب.
حدثنا
إسماعيل بن
إبراهيم.
حدثنا الحجاج
بن أبي عثمان.
ح وحدثنني
إبراهيم بن
موسى. أخبرنا
عيسى (يعني
ابن يونس) عن
الأوزاعي. ح
وحدثني زهير
بن حرب. حدثنا
حسين بن محمد.
حدثنا شيبان.
ح وحدثني عمرو
الناقد ومحمد
بن رافع. قالا:
حدثنا عبدالرزاق
عن معمر. ح
وحدثنا
عبدالله بن
عبدالرحمن الدارمي.
أخبرنا يحيى
بن حسان.
حدثنا معاوية.
كلهم عن يحيى
بن أبي كثير.
بمثل معنى
حديث هشام
وإسناده.
واتفق لفظ
حديث هشام وشيبان
ومعاوية بن
سلام. في هذا
الحديث.
{…}
Bana Züheyr b. Harb
rivayet etti. (Dediki): Bize ismail b. ibrahim rivayet etti. (Dediki): Bize
Haccâc b. Ebî Osman rivayet eyledi. H.
Bana ibrahim b. Musa da rivayet
etti. (Dediki): Bize isâ yâni ibnî Yunus, Evzâî'den naklen haber verdi. H.
Bana Züheyr b. Harb dahî
rivayet etti. (Dediki): Bize Hüseyin b. Muhammed rivayet etti. (Dediki): Bize
Şeybân rivayet eyiedi. H.
Bana Amru'n-Nâkıd ile
Muhammed b. Rafi' dahi rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Abdurrezzâk,
Ma'mer'den rivayet etti. H.
Bize Abdullah b.
Abdirrahman Ed-Dârimi de rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya b. Hassan haber
verdi. (Dediki): Bize Muâviye rivayet etti. Bu râvilerin hepsi Yahya b. Ebî
Kesîr'den Hişâm hadîsi mânâsında ve onun isnadı ile rivayette bulunmuşlardır.
İzah:
Bu hadîsde Hişâm,
Şeybân ve Muâviyetu'bnu Sellâm'ın lâfızları birbirinin aynıdır.
Bu hadîsi Buhârî
«Nikâh» ve «Terkü'I-Hiyel» bahislerinde; Nesâî «Nikâh» bahsinde tahric etmişlerdir.
Eyyim: Lügatte bekar
maniasına gelir. Ve erkeğe de, kadına da eyyim itlak olunur. Burada dul
mânâsına kullanılmıştır. Nitekim bakire mukabilinde zikredilmiş olması da bunu
gösterir. Kaadî İyâd'ın beyanına göre ulemâ burada ondan murâd ne olduğu hususunda
ihtilâf etmişlerdir. Hicaz uleması ile bütün fukahaya göre dul kadındır.
Lugatta büyük veya
küçük, bakire veya dul olsun kocasız kadın demektir. Fakat ekseriyetle dul
kadın mânâsında kullanılır.
Küfe uleması ile imam
Zufer: «Burada Eyyim'den rnurad dul olsun, bakire olsun kocasız kadındır.»
demişlerdir.
isti'mâr: Emr
istemektir. Bâzıları bunun müşavere mânâsına geldiğini söylerler.
Mevzubahis emr ve izin
isteme nikâh hususundadır. Yani dul bir kadın nikâh edileceği vakit bizzat
nikâh meclisinde bulunamıyacaksa ondan vekâlet alınır. Ve bu vekâleti sözle
vermesi meselâ : «Beni filâna nikâh et» yahut «Beni filâna nikahlamak için seni
tevkil ettim» demesi icab eder. Nikâh edilecek kızdan ise izin istenir. Hadîs-i
şerifin beyanına göre kızın susması da sözle beyan gibi izin sayılır. Meselâ;
bir baba kızına : «Seni filâna nikahlamak için beni tevkil ettin mi?» diye
sorsa da kız hiç bir şey söylemeyib sükut etse. bu hal izin sayılır.
imam A'zam bu hadîsle
istidlal ederek velinin dul kadınla âkil baliğ olmuş bakireyi nikâha icbar
edemeyeceğine kaail olmuştur. Ona göre akıl baliğ bir kız velisinin izni
olmaksızın kocaya varsa nikâhı sahih ve nafizdir. Hanefîler 'den imam Ebu Yusuf
ile îmam Muhammed'e göre bu nikâh velinin kabulüne mütevakkıfdir,
îmam Şafiî, imam Mâlik
ve imam Ahmed'e göre kadınların ibaresiyle asla nikâh nafiz olamaz. Delilleri:
«Velisiz nikâh olamaz» mealindeki hadîstir. Ancak mezkur hadîs müttefekun aleyh
değildir. Binâenaleyh müttefekun aleyh olan babımız hadîsine muâraza edemez.
Onun içindir ki, Buhârî ile Yahya b. Maîn: «Yani velinin şart olması hususunda
sahih bir hadis yoktur.» demişlerdir. Gerçi Tîrmizî'nin rivayet .ettiği Hz.
Âişe hadîsinde: «Herhangi bir kadın velisinin izni olmaksızın evlenirse onun
nikâhı bâtıldır» buyrulmuşsa da Tirmizî bu hadîs üzerinde ulemadan bazılarının
söz ettiklerini ve onu zaif saydıklarını bildirmiştir.
Bir sonraki Hadis’i
yani 1420 yi ve izahınıda okuyun!